STRESLE MÜCADELE

​

İçinde bulunduğumuz çağın gerekleri nedeniyle stres hayatımızda kaçınılmaz hale gelmeye başladı. Bu nedenle stres ile başa çıkma yöntemleri daha da önem kazanır. Hayatımızı daha yaşanabilir, kaliteli ve anlamlı halde sürdürebilmemiz için stresin neden olduğu kaynaklarının iyi bir şekilde tespit edilmesi gerekir. En etkili stresle başa çıkma yollarına başvurarak kendinizi rahatlatmanız önemlidir. Stresin olumsuz etkilerini mümkün olduğu kadar günlük hayatınızın içinden uzak tutmaya çalışın. Bunu başka bir şekilde ifade etmek gerekirse, stressiz bir hayat geçirmeyi beklemek yerine var olan stres ile başa çıkma becerisini kazanmayı amaçlamalısınız.

 

Stres Nedir?

Stres, içerdeki ve dışardaki çeşitli uyaranlara karşı vücudumuzun verdiği otomatik tepkidir. Yani stres, üzerimizde hissettiğimiz baskı ve gerginlik durumudur. Aynı zamanda uyum sağlanması veya tepki verilmesi gerekli olan herhangi bir durumda vücudumuzun gösterdiği doğal bir reaksiyondur. Tehlikeli olarak görülen bu durum gerçek bir olay olabileceği gibi zihninizin tehlikeli olarak algıladığı bir durum da olabilir. Stres tepkisi, kendinizi korumak adına ortaya çıkar fakat yoğunluğu çok fazla arttığında yaşam kalitenizi bozabilir.

Stres ile ilgili yaşadığınız sorunları çözmek için Erdem Psikiyatri terapistleri ile her zaman iletişime geçebilirsiniz.

 

Stresin Nedenleri Nelerdir?

Gündelik hayat içerisinde aile, okul ve iş ortamında yaşadığımız pek çok olay stres kaynağı haline gelebilir. Bedensel, duygusal ve düşünce düzeyinde meydana gelebilen stres, sadece olumsuz olaylar karşısında ortaya çıkmaz. İş veya şehir değişikliği, sınav öncesi ders çalışma gibi uyum gerektiren herhangi durumda da gözlenebilir. Bu tür etkenler tehdit edici olduğunda bünyemiz kendini korumaya çalışır. Kendini savunmaya geçer. Kişi böyle durumlarda farkında olmadan ya savaşmayı ya da kaçmayı tercih eder.

Aslında iş, arkadaşlar, aile, hastalık, yabancı ortam gibi dış uyaranlar tek başlarına stres kaynağı değildir. Onları stresli yapan şey olayları yorumlama şekli ve verilen tepkilerdir. İnsanlar aynı olaylara aynı tepkiyi vermez. Buradaki farklılığın nedeni, kişi ile karşılaşılan durum arasındaki etkileşimin niteliğidir. Dolayısıyla stresin kaynağı da stres ile başa çıkma yolları da kişiye göre değişiklik gösterebilir.

 

Stres Her Zaman Zararlı Mıdır?

Stres her zaman zararlı değildir. Yeter ki stres ile başa çıkma yöntemlerini bilin. Hatta hafif şiddetteki stres size enerji veren, sizin harekete geçmenize yardımcı olan ve kendinizi geliştirmenizi sağlayan bir etken olabilir. Olumlu stres hoşa giden durumların getirdiği zorluklardan kaynaklanır. Olumlu stres örnekleri olarak; yeni bir işe başlamak, karşı cinsle yeni bir ilişkiye başlamak, öğrenciyken sınavlara hazırlanmak verilebilir. Bu gibi durumların meydana getirdiği olumlu stresle baş etmek kendimize olan güveni arttırır. Bizi olgunlaştırır. Elde ettiğimiz bu kazanımlar stresin hayatımıza olumlu katkılarıdır.

Olumsuz stres, istemediğimiz fakat uyum sağlamak zorunda olduğumuz durumlarda ortaya çıkan strestir. Stres seviyeniz yüksek olduğunda verimliliğiniz düşebilir. Hayattan aldığınız zevk azalabilir ve çevrenizdeki insanlarla olan ilişkilerinizde sorunlar yaşayabilirsiniz. Stres ve kaygı ile başa çıkmada, etkili olmayan ve sürekli mücadele sonunda tükenmeyi getirir.

Stres Belirtileri Nelerdir?

Stres ile başa çıkma eğitimi alan bireyler belirtileri daha rahat fark edebilir. Belirtiler ne kadar erken fark edilirse stres ile başa çıkma etkinlikleri o kadar başarılı olur. Gelin stresin belirtilerine birlikte göz atalım.

​

1.     Zihinsel Belirtiler

• ·       Olumsuzluklar üzerine odaklanmak

• ·       Çevreye olan ilginin azalması

• ·       Sosyal hayatın zayıflaması

• ·       Karar vermekte zorlanma

• ·       Zihin karışıklığı

• ·       Konsantrasyon eksikliği

• ·       Dikkat azalması

• ·       Unutkanlık

• ·       Matematiksel işlemlerde hataların artması

• ·       Eskiye göre duyarsızlığın artması

• ·       Gelecekle ilgili olumsuz düşünceler

• ·       Aklımızın sürekli bir şeylerle meşgul olması

• ​

2.     Fiziksel Belirtiler

• ·       Nefes darlığı

• ·       Ellerde titreme görülmesi

• ·       Uyku düzeninde bozukluk

• ·       Baş ağrısı

• ·       Sese karşı duyarlılığın artması

• ·       Çarpıntı

• ·       Mide ağrısı

• ·       Bitkinlik hissi

• ·       Aşırı terleme (ellerde ya da bütün vücutta)

• ·       Tuvalete gitme sıklığının artması

• ·       Ağız ve boğazda kuruluk hissi

• ·       Aşırı yemek yeme ya da iştah kaybı

• ·       Boyun ve sırt ağrılarının ortaya çıkması

• ·       Kadınlarda adet öncesi kaygı ve gerilimin artması

• ​

3.     Duygusal Belirtiler

• ·       Huzursuzluk ve gerginlik

• ·       Kaygı durumunun artması

• ·       Durgunlaşma ve kayıtsızlık

• ·       Ani öfke patlamaları

• ·       Duygusal hassaslığın artması

• ·       Kişinin kendini yetersiz ve değersiz hissetmesi

• ·       Güven duygusunun azalması

• ·       Alınganlığın artması

• ​

Stres ile ilgili yaşadığınız sorunları çözmek için profesyonel destek almayı ihmal etmeyin. Ankara Psikiyatri Merkezi Erdem Psikiyatri ile hemen iletişime geçebilirsiniz.

​

Stresi Gidermek İçin Ne Yapılmalıdır?

Stresle başa çıkma, bizi rahatsız eden içinde bulunduğumuz durumdan kurtulma ya da o durumun üstesinden gelme mücadelesidir. Çoğu insanın kullandığı stres ile başa çıkma yöntemleri kendisine daha fazla zarar veren yöntemlerdir. Herhangi bir olay karşısındaki düşüncelerimiz ve o olayı yorumlama şeklimiz duygularımızı ve davranışlarımızı belirler. Genellikle bireyler stresli iken bir çözüm üretmekten ziyade, içerisinde oldukları durumun ne kadar kötü olduğunu ne yapsa değişmeyeceğini düşünür. Olayları zihinlerinde olduğundan fazla büyütür. Bu da onların kendini çaresiz hissetmelerine neden olur. İnsanlar çaresizlik içinde ‘bir insan stresten nasıl kurtulur?’ diye çareler ararlar. Doğru terapisti (pST) bulup profesyonel destek almazlarsa yanlış yollar deneyebilirler. Sigaraya başlamak, alkol kullanmak, uyuşturucu madde kullanımı, reçetesiz kullanılan rahatlatıcı ilaçlar, aşırı yemek yeme gibi davranışlar bunlara örnek olarak verilebilir. Ancak bunlar istenenin tam aksine stresi arttıracak sonuçlar doğurur. Buna ek olarak başkaları hakkında genellemeler de yapılır. Başkalarının sizin hakkınızda ne düşündükleri ile daha çok ilgilenirsiniz. Başkalarının davranışlarının mutluluğunuzu etkilediğini düşünürsünüz. Halbuki enerjimizi başkalarını değiştirmeye harcamak yerine kendi düşüncelerimizi değiştirmek için harcarsak çok yararlı bir iş yapmış olursunuz.

​

Stres İle Başa Çıkma Stratejileri Nelerdir?

Stresle etkili başa çıkabilmek için ilk önce stresin hayatınızın neresinden kaynaklandığını bulmanız gerekir. Belirli durumlarda tam olarak neden rahatsız olduğunuzu tespit etmeniz önemlidir. Ayrıca, o anda yaşadığınız duyguları ve bu duygularınızla birlikte nasıl tepkiler verdiğinizi gözlemlemeniz gerekir. Daha sonra da sorunun çözümüne önemli bir adım olarak yaşadığınız bu durumu değiştirmek için neler yapmanız gerektiğini düşünmeniz gerekir.

Stresle baş etme yöntemleriyle stresin tamamı yok edilebilir veya azaltılabilir. Stres seviyenizi azaltmak için faydalanabileceğiniz bazı yöntemlere göz atalım.

• ·       Düzenli olarak egzersiz yapmak sizin rahat hissetmenizi sağlar.

• ·       Stres seviyenizin arttığı dönemlerde kısa ya da uzun tatile çıkmak iyi gelir.

• ·       Sürekli olarak geçmişte yaşadıklarınızı ya da geleceği düşünmek bulunduğunuz anı yaşamanıza ve zevk almanıza engel olur. Olumlu yanlarınıza ve başarılarınıza odaklanmak ve kendinizle ilgili güzel düşünceleri güçlendirmek rahatlamanıza yardımcı olacaktır.

• ·       Aileniz, arkadaş çevreniz ve sosyal gruplardan mutlaka destek almalısınız.

• ·      Önemli kararlar vermek zorunda olmak stresi arttırır. Bu nedenle sürekli karar almayı ertelemek zorunda kalabilirsiniz. Vermeniz gereken kararların bir listesini oluşturun ve ihtiyacınız olan bilgileri tespit edin. Bu bilgileri nasıl elde edebileceğinizi belirleyin.

• ·       Hayır diyebilmeyi öğrenin.

• ·       Hayatınızdaki belirsizlikleri azaltmak için çaba harcayın. Tüm belirsizlikler stresi arttıran durumlardır.

• ·       İlginizi yoğunlaştıracak ve enerjinizi atabileceğiniz aktiviteler yapın. Biraz olsun stresten uzak olmanızı sağlayacaktır.

• ·       Stresle başa çıkma kitapları okuyun.

• ·       Sahip olduğumuz değerlerin verdiğimiz kararlarda rolü büyüktür. Değerlerinizi gözden geçirin ve yaşamınızda sizin için önemli olan şeyleri (okul, sağlık, aile, saygınlık, özgürlük, vb.) düşünebilirsiniz.

• ·       Çoğu insan sorunsuz bir hayat yaşamayı düşler. Hayatımızda mükemmel bir adalet aradığımız için en ufak bir olumsuzlukta mutsuz oluruz. Oysa bazı gerçekleri kabul etmeliyiz. Hayatta değiştirebileceğimiz şeyleri görerek değiştirme cesaretine sahip olmalıyız. Öte yandan değiştiremediklerimizi de kabullenmek gerekir.

• ·       Her zaman için karşılaştığınız durumdan daha iyi ve daha kötüsünün olduğunu hatırlayın. Kendinize gerçekçi hedefler belirleyin.

• ·       Hem kendinizin ve hem de başkasının hakkını koruyan davranışlar sergileyin.

• ·       Sizi geren ortamdan uzaklaşın. Derin nefes alın ve gevşemeye çalışın.

• ·       Uykunuzu yeteri kadar alın. Alkol, sigara ve bağımlılık yapan maddelerden uzak durun.

• ·       Stresi azaltmak için dengeli ve düzenli beslenin. Bol sıvı alın. Genelde hafif yiyeceklerden yiyin. Meyve yemeyi aksatmayın.

• ·       Zamanınızı mutlaka planlayın ve önceliklerinizi belirleyin.

• ·       Stresle başa çıkmak zorlaştığında, kendinize yüklenmektense çevrenizden ve bir uzmandan destek alın.

• ​

Stres ile mücadele asla hafife alınmaması gereken bir konudur. Eğer günlük hayatın, iş yaşamının veya ilişkilerin üzerinize bindirdiği stresli mücadele etmekte zorlanıyorsanız hemen uzman bir ekipden yardım almalısınız. Ankara psikiyatri merkezi Erdem Psikiyatri bünyesinde hizmet veren alanında uzman personel yardım almak için hemen randevu alabilirsiniz.

​

- Herşeyi kafasına takan, Çok kaygı eden ansikiyete bozuluğu (Kaygı hastalığı) olur,

- Çok neşeli olan, hislerinde zıtlıklar yaşayan Bipolar bozukluk olur,

- Herşeyi takıntı eden Obsesif komplesif bozukluk olur,

- Herşeyi kafasında kuran Şizofren olur, vb...

Duygu ve düşüncelerimizi dengede tutmaya gayret göstermeliyiz...

En iyi tedavi boşvermektir... Boşverin, hiçbirşeye değerinden fazla değer vermeyin...

​

KAYNAK: https://www.erdempsikiyatri.com/en-etkili-stresle-basa-cikma-yontemleri-nelerdir